As jy een van die gelukkiges is wat na Frankryk verhuis, is hierdie plasing vir jou. Die vierjaarherdenking van ons verskuiwing hier sal in November wees. Ek kan nie glo hoe vinnig die tyd verbygegaan het nie en hoeveel ek geleer het nie (en nog steeds leer). Om in ‘n kleiner dorpie te woon, het positiewe sowel as negatiewe aspekte. Die Franse kultuur hier in ons dorp is baie anders as wat ek in Montpellier ervaar het; die Franse kultuur verskil van streek tot streek – net soos in Suid-Afrika, waar die streke so baie verskil ten opsigte van dialek en tradisies dat ‘n mens hulle nie regtig kan vergelyk nie.
Die Franse spot mekaar oor hulle aksente en hulle het verskillende kosvoorkeure in verskillende streke, maar wanneer dit kom by sosialisering, doen die algemene bevolking dit op dieselfde manier. Ek dink ons het meer in gemeen met die Franse as wat ons besef.
Hieronder is die verhaal van een van my vriende wat na Grenoble verhuis het. Haar insig het my laat besef dat ek vergeet het hoe moeilik dit was aan die begin. Vir die eerste twee weke na ons aankoms het ons in ‘n hotel gebly met Franse personeel, Franse televisie en Franse ontbyt (espresso’s, die slegste gewone jogurt en natuurlik sjokolade-gebak en Nutella). Ek was te bang om die dorp te verken, uit vrees dat ek sou verdwaal. Vir ‘n pasgetroude vrou was dit ‘n oorweldigende gedagte – wie sou my kom my help?
Haar storie is baie soortgelyk aan myne, behalwe dat sy die bykomende uitdaging gehad het om ook haar drie seuntjies te versorg.
Bonjour uit Grenoble
“Toe ons pas by die lughawe aangekom het, was die kinders moeg en wou nie saam met ‘n vreemde man (een van die afrigters) en hulle ma in die motor ry nie, en Francois was aan die diepkant ingegooi en moes dadelik begin bestuur. Dit klink maklik genoeg, maar die motor was ‘n SUV-linkerhandstuur en die Franse ry aan die regterkant van die pad. Ons het nogal lekker gelag, want elke keer as hy ratte moes verwissel, het hy sy linkerhand na die deur toe gesteek! Bestuur was iets waaraan ek gewoond moes raak, maar hoe meer ek bestuur het, hoe beter het dit gegaan. Ek het gou besef dat jy in Frankryk oor twee parkeerplekke kan parkeer as jy wil, jy kan sywaarts parkeer, jy kan in die middel van die baan ry as jy wil … Dit lyk asof niemand omgee nie, en as hulle wel omgee, toet hulle net en ry verby jou, maar niemand skree op jou of staar jou snaaks aan nie
My eerste uitdaging was natuurlik die taal. Die meeste mense praat nie Engels nie, en ek het uiteindelik ‘n paar winkels gevind met winkelassistente wat ʼn bietjie Engels kon praat.
My tweede uitdaging was om te probeer om al die noodsaaklike items vir ons huis te kry. ‘n Plaaslike winkel genaamd “BUT” het tot ons redding gekom. Hulle verkoop meubels en toerusting teen billike pryse. Ons eerste aankope was ‘n paar noodsaaklike toestelle en meubels, ‘n Nespresso-masjien (my man sal nie oorleef sonder koffie nie 😊) en ‘n strykmasjien. Ons was gelukkig genoeg om twee bokse vol eetgerei en skoonmaakprodukte van ‘n paartjie te ontvang wat voorheen in Grenoble gebly het en teruggekeer het na Suid-Afrika. Ek kon die produkte gebruik wat hulle vir ons gelos het, en het dit net vervang toe dit gedaan was.
Ek het geweet dat die meeste goed vir die huis gekry kon word in BUT, IKEA, ALINÉA en MAISON DU MONDE. Maar … Ikea is ʼn groot winkel, en as jy nie die taal kan praat nie, kan jy nie hulp vra nie! Dus het ons al die rye op- en afgeloop in ‘n poging om uit te vind wat op die rak is, en dan het ons die goed gekoop as ons dit gekry het.
Dit is makliker om vars produkte te koop, want jy kan presies sien wat jy koop, maar op my eerste uitstappie winkel toe het dit my een en ‘n half uur geneem net om elke etiket te Google-vertaal, in ‘n poging om uit te vind wat in die verpakking is: meel broodmengsel; sout of suiker?
Ek het geleer dat jy in Grenoble nie na ‘n eenstopwinkel gaan vir alles wat jy nodig het nie. L’eclerc is wonderlik en hulle het ‘n groot verskeidenheid van omtrent alles, soos Game in Suid-Afrika; Terwyl Carrefour soortgelyk is aan ons Checkers of Pick N Pay. Die Franse het The Bio Shop, waar jy organiese produkte, skoonmaakprodukte, groente en vrugte, vleis, heuning, meel, ens. kan kry. Go Sport is ietwat soos Sportsman’s Warehouse, en Maison du Monde is baie soos ‘n Weatherlys en Corricraft, en hulle verkoop pragtige Franse meubels en dekor.
- Die eerste raad wat ek aan iemand sou gee wat na Grenoble verhuis, is om die taal aan te leer. Dit sal tyd neem, maar begin ten minste daarmee.
- Dra altyd ‘n inkopiesak saam met jou. Die meeste winkels gee jou nie ‘n sak nie, maar jy kan een in die winkel koop.
- Hou altyd ‘n 2-euro-muntstuk of ʼn plastiekskyf by jou wanneer jy supermark toe gaan. Jy kan nie ‘n trollie daarsonder gebruik nie. Die plastiekskywe is gratis beskikbaar by die inligtingstoonbanke in supermarkte.
- Dra gemaklike skoene. Ek het plakkies vir myself en vir die kinders gekoop by Go Sport.
- Aanlyninkopies is wonderlik as jy nie kan kry wat jy soek in die winkels nie. Amazon is baie betroubaar en lewer baie vinnig af.
- Daar is geen petroljoggies by die vulstasies nie. Jy maak self jou tenk vol, en die instruksies op die masjien is in Frans. Die eerste keer toe ons ons motor se tenk volgemaak het, het ons met ‘n Suid-Afrikaanse bankkaart betaal, maar dubbel die bedrag is van ons rekening afgetrek. Ek was baie ontsteld, maar na 3 dae is die fout reggestel en die oortollige bedrag is terugbetaal in ons rekening.
- Kry so gou as moontlik ‘n Franse selfoonnommer. Die internet is baie goedkoper daar as in Suid-Afrika, en jy sal dit nodig hê vir Google Maps. Ons maak die meeste van ons oproepe deur WhatsApp, maar oproepe na ‘n Franse nommer in Frankryk is gratis.
- Maak ‘n Franse bankrekening oop. Ons het ‘n bankrekening by HSBC, wat sake doen in Engels. Dit is gerieflik vir internetbankdienste, ens.
- Hou altyd ‘n vorm van kontant by jou, want jy sal vir sekere parkeerareas moet betaal. Vir sekere parkering kan jy ook betaal met ʼn bankkaart in plaas van munte.
- Die een ding wat my die MEESTE gehelp het om my voete te vind, was om vriende te maak met iemand wat reeds hier gewoon het. Dit maak ‘n groot verskil as jy weet waarheen jy moet gaan om te kry waarna jy soek.
Au revoir.
Louise Uys
Hier is ‘n paar wenke oor besighede as jy nog geen plek het om te woon, geen motor om te bestuur en geen idee waar om jou huisraad te begin koop nie:
- Huise: La bon coin
- Huisraad: Ikea, Alinea, Casa, Zara Home, H&M Home, Maison du Monde, Cocktail Scandanive, Habitat. Ongelukkig gee die meeste van hierdie meubelwinkels jou nie die meubels in een stuk nie, maar in verskeie stukke. Ons het die eerste nag op die vloer in ons huis geslaap, en dit was ‘n baie koue nag in die winter!
- Kos: Carrefour, Casino, Auchan, E’leclerc, Super U en Suid-Afrikaanse gunstelinge in Die Spens.
- Moenie huiwer om Drive te gebruik nie: Dit is supermark-inkopies aanlyn. Jy soek jou inkopies uit, betaal en kies hoe laat jy dit gaan afhaal. Jou sakke sal gereed en verpak wees wanneer jy by die winkel kom om dit te haal. Die meeste supermarkte het hier ‘n DRIVE-aanlynwinkel – dit was nog nooit so maklik nie!
Dinge wat ek ná vier jaar geleer het wat my lewe vereenvoudig het:
- Bespaar jouself ‘n bietjie tyd en probeer aanlyninkopies
Ja, ek weet dat hierdie konsep nie nuut is nie, maar om ‘n betroubare plek te kry vir aanlyninkopies, kan nogal intimiderend wees. Begin met winkels wat jy ken. Winkels het ‘n goeie terugneembeleid en die proses is ook baie maklik: gebruik net die toepassing of gaan aanlyn, klik op “returns” en klik dan op die items wat jy wil teruggee. Jy sal ‘n e-pos ontvang met besonderhede wat jy moet invul en moet aanheg aan die houer waarin jy jou produkte ontvang het. Jy gooi dan eenvoudig dié houer af by die poskantoor af en binne ‘n paar dae sal jy jou geld terug in jou rekening terughê.
- ‘n Paar van my gunstelinge: Zara, H&M, Mango, Cos, American Vintage en Next, Sephora en Beautybay.
- Baba: Klik op hier vir meer inligting oor waar om vir die kleintjies inkope te doen.
- Swangerskap: Klik hier vir meer inligting.
Dinge om te doen om jouself besig te hou:
- Leer Frans: Accent Francais, Duolingo-toepassing, Speak and translate-toepassing, La conjugation-toepassing, Micheal Thomas-opnames.
- Raak betrokke: Maak Franse vriende, probeer om die taal te praat. Die meeste Franse mense kan basiese Engels praat wat hulle in die skool leer, maar is verleë oor hul aksent. Probeer daarom in gebroke Frans praat, al voel jy belaglik. Aanvaar uitnodigings wanneer jy uitgenooi word na ‘n geleentheid, selfs al staan jy die hele aand net daar om te luister en te sê “oui”!
- Beoefen jou stokperdjies: Probeer om uit te gaan en iets te doen waarvan jy hou – jy sal dalk iemand ontmoet wat jou kan help en jou die taal kan leer.
- Beplan jou weeklikse maaltye: Soek nuwe resepte via Pinterest, my blog en ander bronne soos Instagram, ens. Dit is ‘n heerlike tydsbesteding om nuwe resepte te leer en kulinêre vaardighede te ontdek wat jy nie geweet het jy het nie. Vir resep-inspo, klik hier.
- Beplan ‘n uitstappie: Daar is ‘n oorvloed plekke om te sien in en om Europa. Jy is bevoorreg om hier te woon; maak daarom die meeste daarvan. Vir reis-inspo, klik hier.
- Probeer iets nuuts: Sluit by ‘n gimnasium aan, doen ‘n zumba-klas. My eerste zumba-klas was ‘n totale ramp, bloot omdat ek nie die taal verstaan het nie en heeltemal uit pas was met die res van die groep se dansbewegings. Ek het gelyk soos ‘n ongebalanseerde kameelperd in die agtergrond!
- Moenie bang wees om vrae te vra nie: Wanneer jy met ‘n Franse persoon praat en jy ‘n woord nie verstaan nie, vra hulle wat daardie woord beteken. Op hierdie manier sal jy jou woordeskat stadig maar seker uitbrei.
Dinge wat ek nie geweet het voordat ek na Frankryk gekom het nie:
- Siësta: Dit is iets waarvoor ons die Franse beny, maar dit kan ook baie frustrerend wees. Die meeste ondernemings is gesluit tussen 12:00 en 14:00. Dit beteken dat jy jou sake voor 12:00 of na 14:00 moet doen; nie wanneer middagete die hoofaktiwiteit is nie!
- Sondae: Alle koswinkels is gesluit, en al wat jy te koop kry is ‘n warm baguette van die plaaslike boulangerie. As jy laaste-oomblik inkopies vir jou “Barbie” moet doen, sal jy dus net ‘n toebroodjie kan braai! Gelukkig het ons ‘n plaaslike mark wat Sondae oop is. Hulle verkoop oondgebraaide hoender per gewig. Met geen middagete op die tafel nie, sal jy maar daardie duur gebraaide hoender moet koop!
- Maandae: Die meeste ondernemings en restaurante is op Maandae gesluit omdat hulle op Saterdae oop is. Dit is byna asof die Franse een dag van hul naweek met ‘n ander dag in hul week omgeruil het. (Dit klink soos ʼn superplan vir ordentlike ontspanning en beplanning vir die week, of wat dink jy?)
- Poskantoor: Die poskantoor is net vir beperkte tye bedags oop. Die meeste poskantore maak om 09:00 oop, is gesluit tussen 12:00 en 14:00, en sluit om 16:00 in die middag. Die poskantoor bied egter ʼn haal- en afleweringsdiens waardeur jy ‘n pakkie van jou huis af kan stuur na waar dit ook al moet gaan!
- Tabakprodukte: Tabakprodukte word hier verkoop, maar ook seëls om jou spoedkaartjie te betaal, seëls vir jou carte sejour, en wanneer jou familie kom kuier, ook timbre fiscal. Drank word in supermarkte verkoop, maar geen sigarette nie.
- Rybewys: Jy sal ‘n Franse rybewys ontvang wanneer jy jou Suid-Afrikaanse rybewys indien. Dit kan egter slegs gedoen word binne ʼn sekere tyd nadat jy in die land gekom het. As jy dit vir te lank uitstel, sal jy vir ʼn Franse rybewys moet aansoek doen, wat beteken dat jy ‘n toets in Frans moet skryf en ook bestuurslesse moet kry.
Belangrike datums in Frankryk:
14 Februarie: Saint-Valentin
28 Februarie: Madi Gras
1 April: Aprilgekkedag
April: Paques (Paasfees)
1 Mei: Fête du Travaille
8 Mei: Jour Victoire
28 Mei: Fête du Mères
18 Junie: Fête du Pères
21 Junie: Fête de la musique
14 Julie: Bastille
15 Augustus: Hemelvaartdag
1 November: La toussaint
11 November: Jour de l’armistice
24 Desember: Noël/Kersfees
Vir nog vakansiedae en hulle betekenis, klik hier.
Jy kan meer leer oor die Franse kultuur, uitdrukkings en kos by die volgende webwerwe en boeke:
- understandfrance.org
- Talk to the snail (boek)
- Marita van der Vyver: Hart van ons huis
- South Africans in France Facebook-blad
Die inligting hierbo is my opsomming van ons lewe in Frankryk die afgelope vier jaar. Ek hoop dat my klein bietjie kennis die oorgang effens gladder vir jou sal maak. Onthou dat jy nie die eerste of die laaste is om hierdie groot stap te neem nie. Sommige dae sal moeiliker wees as ander, maar elke dag is ‘n nuwe geleentheid om te leer en om jouself uit te daag en toe te rus om die beste lewe te lei wat jy kan, en om dit nou te doen!
Vir meer vrae, moet asseblief nie huiwer om vir my ‘n e-pos te stuur nie.
Bon weekend à tous.
M*
Gaan lees gerus Mariza se blog, Life in the South en haar volg op Facebook-blad.
