Deur Ilze Nieuwoudt
Die laaste president van die Vrystaat, M.T. Steyn, se plaas Onze Rust is nagenoeg 22 km suid van Bloemfontein geleë. Hy het die plaas in 1897 gekoop en wel nie tydens sy ampstermyn op die plaas gewoon nie, maar hom tog in 1905 daar gevestig. ’n Groot olienhoutboom op dié plaas heet die “Boom van sameswering” en was die toehoorder van verskeie belangrike samesprekings wat Steyn in die skadu van die boom met vertrouelinge gehad het. Dit was ook volgens oorlewering die plek waar Steyn rus en vrede gaan opsoek het. Dié boom staan steeds digby die hoofhuis op Onze Rust en is ’n nasionale monument. Naby die “Boom van sameswering” is ook die graf van Steyn se getroue Griekwa-agterryer, Ruiter. Steyn en Ruiter se vertrouensverhouding getuig van die vreedsame ingesteldheid wat Steyn met sy medemens gehad het. Gedurende die Anglo-Boereoorlog het Steyn verskeie noue ontkomings gehad. In een spesifieke geval, in Julie 1901, het Ruiter sy lewe gered. Volgens verskeie bronne het Steyn en Ruiter ’n hegte band gehad. Benewens die “Boom van Sameswering” (wat volgens berekenings reeds sowat 500 jaar oud is) is daar verskeie ander bome op Onze Rust wat getuig van Steyn se liefde vir bome. Hy het onder meer verskeie boomplantprogramme as president onderneem. Die president het onder meer ook ’n aantal bloekombome net wes van die plaasopstal (sien foto) aangeplant wat vandag nog deel vorm van ’n koel, boomryke lappie in die hartjie van die Vrystaat.
