Deur Ilze Nieuwoudt
As die vyf reusagtige kamferbome voor die hoofhuis op die plaas Vergelegen in Somerset-Wes kon praat, sou dié bome eeue se stories kon vertel. Kamferbome – oftewel Cinnamomum camphora – is teen omstreeks 1670 die eerste keer na die Kaap gebring en is inheems in China en Japan. Daar is nie eenstemmigheid oor die jaar waarin die Vergelegen-kamferbome aangeplant is nie. Volgens die gedenkplaat wat deur die bestuur van Vergelegen by die bome opgerig is, is dit een of ander tyd tussen 1700 en 1706 deur Willem Adriaan van der Stel aangeplant. Van der Stel was vanaf 1699 tot 1707 goewerneur aan die Kaap en het sy pa, Simon, as goewerneur opgevolg. Willem was vanaf 1700 eienaar van Vergelegen nadat die grond aan hom geskenk is. Die historikus dr. J.J. Oberholster voer egter aan dat daar nie klinkklare bewyse bestaan om te bevestig dat die bome in Van der Stel se tyd aangeplant is nie. Daar word wel wyd aanvaar dat die bome nagenoeg 300 jaar oud is. Die bome is in 1942 tot nasionale monumente verklaar. ’n Eikeboom, wat in dieselfde tyd as die kamferbome aangeplant is, staan ook naby die hoofhuis en troon nagenoeg 14 meter in die blou Kaapse lug in. Dié steeleik (Querus robus, “English oak”) is waarskynlik die oudste van sy soort in die land. Steeleike is in 1656 vanuit Wes-Europa na die Kaap gebring.
Bronne:
Oberholster, J.J. 1972. Die historiese monumente van Suid-Afrika. Kaapstad: Die Kultuurstigting Rembrandt van Rijn, p. 104.
Pillay, K. 2020. “Digging into the historical roots of Vergelegen”, MatieMedia, 30 November. https://www.matiemedia.org/digging-into-the-historical-roots-of-vergelegen/ [2 September 2022]
Vergelegen. n.d. “Cinnamon camphora”-kennisgewingbord op Vergelegen.
Vergelegen. n.d. “Quercus robur”-kennisgewingbord op Vergelegen.
